ҚМДБ Төрағасы, Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы 2024 жылға арналған Бағдарлық баяндамасында «Ізгі қоғам» бағытының маңызын тағы бір атап өтті.

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің елге арнаған бір сөзінде мүгедектігі бар жандарға барынша қолайлы жағдай жасау керектігін айтқан болатын.

Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы «Ізгі қоғам – Исламның басты міндеті» атты мақаласында: «Қазір көптеген дін атын жамылған түрлі ағымдар мүгедектігі бар азаматтарға өздерінің діни ұрандарын таңып, идеологиясын белсенді түрде жүргізуде. Тіпті хал үстінде жатқан қаншама жандар өзге діннің сеніміне ереді. Өткен жылы діни сауат ашу курстарына қосымша «Намаз оқуды үйрету» және «Құран жаттау курсын» ашуды тапсырған болатынбыз. Мұндай курстар өз нәтижесін беріп келеді. Ендігі кезекте мүгедек жандар үшін арнайы курс ашып, асыл дінімізді насихаттауды қолға аламыз. Мақсатымыз – ерекше қажеттілігі бар жандарға дін насихатын жүргізу, Алланы таныту. Осы ретте бейнетаспаға түсірілген уағыздардың бірқатарына сурдоаударма жасауды жоспарлап отырмыз» деп, бұл бағыт аясында көптеген шаралардың жоспарланғанын мәлімдеген еді.

Осы орайда біздің Алматы облысында өкілдік тарапынан зағип жандарға арналған «Брайл дәрістерін» оқыту курсы қолға алынған болатын. Брайль қарпі – көру қабілеті төмен жандарға арналған арнайы жазу жүйесі. Бұл әліпби көзі көрмейтін адамдарға жазу мен оқуға мүмкіндік береді. «Брайл дәрістерін» оқыту курсының мақсаты – көзі көрмейтін, бірақ, Құран үйренуге деген ықыласты жандарға білім беру.

Қазіргі таңда бұл жоба алғашқы жемісін берді. Алматы облыстық орталық «Қапшағай» мешітінің ұстазы, арнайы маман Айнұр Хұмарбекқызы өңірімізге қарасты 6 әйел ұстазға 2 ай бойы Брайл әдісін үйретті. Алдағы уақытта аталмыш ұстаздар Құран үйренуге ықыласты зағип жандармен етене жұмыс істемек ниетте.

Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы Бағдарлық баяндамасында өзге де бастамаларды көтерді. Бұл ауқымды жобалар осы жылы жүзеге асуы тиіс. Біз өз тарапымыздан аталмыш мақсаттардың мәнін ұғып, әр уақытта ел мен қоғам игілігі үшін қызмет етуге әзірміз.

Мадияр ТАҒАЙБАЙҰЛЫ,

Алматы облысының бас имамы

Ғылыми зерттеу жұмыстарының нәтижесінде ұлттық қорға енген мұралардың қатарында Отырардан шыққан ғұлама әрі ақын Исмаил бин Хаммад әл-Жауһари әл-Фарабидің «Ас-Сихах» атты кітабы да бар. Кітап атауының қазақша аудармасы «Тіл тәжі және араб тілінің дұрыс сөздері» деп аталады, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі мәдениет және ақпарат министрлігінің баспасөз қызметіне сілтеме жасап. 

Орталық мемлекеттік архивінің қызметкерлері «Архив – 2025» бағдарламасы аясында Мысыр Араб Республикасынан көптеген тың деректерді елге жеткізді.

Сириядағы «Әл-Ассад ұлттық кітапханасынан табылған құнды еңбек  – 40 мың түбірді біріктірген араб тілінің классикалық түсіндірме сөздігі ретінде бағалы. Сөздік араб тілі ғана емес, әдебиеті жөнінде де аса бай мағлұмат береді. Отырарлық ғұлама ғалымның аталған еңбегінің тағы бір қолжазба үлгісі Каир қаласындағы әл-Азһар универсиетінің кітапханасынан анықталып, көшірмесі алынды.

2022 жылы архивтің қызметкерлері елге жеткізген  «Ас-Сихах» еңбегі ғалымдар тарапынан зерттелуде. Құнды мұраның елімізде жоқ түпнұсқасының бір бөлігінің табылуы маңызды жаңалықтың бірі саналады. Себебі Исмаил әл-Жауһари әл-Фарабидің бұл шығармасы жалпы 6 томнан тұрады. Осыған дейін ғұламаның «Ас-Сихах» еңбегінің бір томы Алматы қаласындағы Ұлттық кітапхананың сирек кітаптар мен қолжазбалар қорында қолжазба күйінде сақталған болатын. Мұнан бөлек бұл құнды еңбектің әртүрлі қолжазба нұсқалары Лондон, Берлин, Лейден, Париж қалаларындағы кітапханалардың қорында бар. Архив мамандарының Мысырдан тапқан нұсқасы елдегі нұсқаларды толықтыратынына сенім мол,- деді Орталық мемлекеттік архивінің директоры Сәбит Шілдебай.

Айта кетейік, Қазақстан Республикасы Орталық мемлекеттік архивінің ғылыми өкілдері Ресей, Франция, Қырғызстан, Белоруссияның мемлекеттік архивтерінде, сонымен қатар, Түркия, Иран, Египет сияқты елдердің кітапханалары мен архивтерінде жұмыс істеп, Қазақстан тарихына қатысты барлығы 20 мың парақтан астам құжат анықтап, көшірмесін әкелді.

«Мұнара» газеті

ҚМДБ Астана қаласы өкілдігіне қарасты мешіттердегі Жастар ісі секторының жұмысына жауапты дін қызметкерлері бас қосып, жылдық жұмыс жоспарын талқылады.

Жиынға Астана қаласының бас имамы Ерболат Жүсіпов пен ҚМДБ Жастар ісі секторының меңгерушісі Бағыжан Күзекбай арнайы қатысып, сектор жұмысын жандандыруға қатысты ой-пікірлерін бөлісті.

Жиын барысында Астана өкілдігі бойынша Жастар ісі секторына жауапты Рақымжан Талғатұлы «Ислам және дәстүр құндылықтары» жылы болып жарияланған 2024 жылға арналған жұмыс жоспарымен қысқаша таныстырып өтті. Мешіт жастары арасында өткізілетін білім жарыстары, спорт сайыстары, қайырымдылық акциялары мен түрлі қоғамдық шаралар жайлы баяндады.

Қала бас имамы Ерболат Нұрылдаұлы өз сөзінде биылғы Төралқа мәжілісінде Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлының Жастар ісі секторына ерекше мән беріп, «ел болашағы саналатын жастармен жаңаша тәсілдер арқылы жұмыс істейтін уақыт келді. Жастар ісі секторы кешенді жоспар әзірлеп, жыл бойы тың форматтағы шараларды жүзеге асыруы тиіс» деген үндеуін жастарға жеткізіп, сектор жұмысын арттыруға арналған бірқатар тапсырмалар берді.

ҚМДБ Жастар ісі секторының меңгерушісі Кұзекбай Бағыжан да биылғы жылы жоспарланған шаралар ауқымды екендігін айтып, Бас мүфти артқан сенімге сай жұмыла жұмыс істеуге шақырды. Биылғы жылы Жастар ісі секторына ҚМДБ жанынан «Жастар кеңесін» құру, Республикалық Жастар форумы, «ДінТеллект» республикалық интелектуалдық білім сайысы ұйымдастыру секілді ауқымды жүмыстар жүктелгенін жеткізді.

muftyat.kz

Бүгін Түркістан қаласында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының ұйымдастыруымен «ИСЛАМ ЖӘНЕ ДӘСТҮР ҚҰНДЫЛЫҒЫ» тақырыбында республикалық конференция өтті.

Алқалы жиынға ҚМДБ Төрағасы, Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы, Түркістан облысы әкімінің орынбасары Бейсенбай Тәжібаев, Мәдениет және ақпарат министрлігі Дін істері комитеті төрағасының орынбасары Бауыржан Бәкіров, Мәжіліс депутаты Ардақ Назаров, профессор Досай Кенжетай, қоғам қайраткері Оразкүл Асанғазы, академик Саттар Мәжитов, белгілі ақын, республикалық «Дәстүр» журналының директоры Қасымхан Бегманов, этнограф Досымбек Қатран, Қ.А.Ясауи атындағы университет ректоры Жанар Темірбекова қатысып өз ойларын ортаға салып баяндама жасады.

Қонақтар конференцияға дейін ұлттық дәстүріміз дәріптелген қойылымды тамашалап, Бас мүфти сәбидің тұсауын кесіп, көне кітаптарға арналған көрмені аралады. Кейін жылдың алғашқы іс-шарасы қасиетті Құран аяттарымен басталып, Діни басқарманың 2023 жылы атқарған ауқымды жұмысын баяндайтын бейнеролик көрсетілді. Алғаш сөз алған ҚМДБ Төрағасы Наурызбай қажы Тағанұлы «Дін мен дәстүр құндылығы» жылының маңызына тоқталып, салт-дәстүріміздің тәрбиелік рөлін атап өтті.

«Біз «Алты жыл аш болсаң да атаңның салтын ұмытпа» деген қағиданы берік ұстанған ұлтпыз. Біз қазіргі әлемдік сын-қатерді ескере келе, діни қызмет аясында 2024 жылды «Ислам және дәстүр құндылығы» жылы деп жарияладық. Өздеріңіздің қатысуларыңызбен алғашқы жиынымызды жақсы ниетпен әулиелер мен хан-сұлтандарымыздың мәңгілік мекені болған рухани астанамыз – Түркістан шәрінде өткізіп отырмыз. Алла Тағала жиынымызды нәтижелі еткей. «Жақсы заңың болғанша, жақсы дәстүрің болсын» деген қанатты сөздің мәнін күн санап түсініп келеміз. Шариғатымыз халық ұстанған дұрыс әдет-ғұрыптарға ешқашан тыйым салмаған. Ғұрыппен әмір ету – дініміз рұқсат берген істің бірі. Бұған қатысты Алла Тағала қасиетті Құранның «Ағраф» сүресінің 199-аятында: «Ғафу жолын ұста, ғұрыппен әмір ет…» деген.

Ардақты Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) Исламға дейін әдет-ғұрыптан пайда болған, яғни өмірдің өзі туғызған шариғат негіздеріне қайшы келмейтін дәстүрге тыйым салмады. Өкінішке қарай, соңғы кездері нақты діни білім алмаған кейбір жас буын өкілдері дәстүрге қарсы шығып, халықтың ашуына тиюде. Халқымыз қастер тұтқан, жаугершілік заманда батырларды Отанды қорғауға үндеген, жиын-тойларда жұртты ізгілікке шақырған төл аспабымыз – домбыра ешқашан жамандықтың құралы болмаған.

Үлкендерге сәлем салып, ізет көрсетудің көркем үлгісін паш еткен келіндеріміз дуалы ауыз қариялардың ақ батасын алуға тырысқан. Бұл – Аллаға серік қосу емес, үлкен құрметтің белгісі. Сан ғасырдан бері жалғасып келе жатқан тәрбиелік мәні зор ұлттық құндылықтарымызды жоққа шығару – үлкен қателік. Құран мен хадистің негізгі мұрат-мақсатын ұғынбаған кейбір жастар астарлы мағынадағы аяттарды тікелей түсініп, қателікке бой алдыруда. Әрине, мұндай сәттерде имамдарымыз қажетті түсіндіру жұмыстарын жүргізуде. Дегенмен, тентегін тезге салып отыратын ақсақалдардың орны ерекше деп атар едім.

Бабалар ұстанған сара жолды жалғастыру біздің басты міндетіміз болып қала береді. Ардақты Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Мұсылмандар жақсы деп есептеген нәрсе Алланың алдында жақсы, мұсылмандар жаман деп көрген нәрсе Алланың алдында жаман», – деген екен. Ендеше, дін мен дәстүр үндестігін сақтау – сіз бен бізге жүктелген үлкен міндет. Бұл екі асыл қазынамызды қадір тұтсақ, тарихымыз бен мәдениетімізді ұлықтаған, ата-бабалар қалдырған ұлы аманатты сақтаған боламыз. Баршаңызды осынау ортақ аманатты бірге орындауға шақырамын. Алла Тағала біздерді асыл дінімізді берік ұстап, салтымызды сақтаған, дәстүрін құрметтеген ұрпақтан болуын нәсіп еткей» деді Бас мүфти.

Сонымен қатар республикалық конференцияда баяндамашы ғалымдар дін мен дәстүр, қазақ фольклорындағы дәстүр, зайырлы білім алу, ұмыт болған ұлттық қазына тақырыптарында ойларын жеткізді.

muftyat.kz

ҚМДБ Төрағасы Наурызбай қажы Тағанұлы Түркістан облысындағы жұмыс сапары аясында Кентау қалалық мешіті жанынан салынып жатқан медресе кірпішін қалау рәсіміне қатысты.

«Үш кезеңнен тұратын құрылыстың мерзімі 5 жылға жоспарланған. Оқу ғимаратының жалпы ауданы 4500 ш.м құрайды. Оның ішіне екі қабатты жатақхана, оқу корпусы, асхана және спорт зал кіреді. Оқу ғимараты да екіқабаттан тұрады. Сынып бөлмелері, кітапхана, конференц-залға дейін қамтылады. Медресе бір мезетте 120 баланы қабылдауға дайын» деді Кентау қаласының имамы Ғалымжан Әйекеев.

Құрылыс жұмысымен танысқан Бас мүфти Бағдарлық баяндамада айтылған Хадистану ілімін толығырақ қамту керек деді. Сондай-ақ құрылыс барысында ескеретін жайттарға тоқталып, әртүрлі мәселелерді атап өтті.

Айта кетейік, мешіт және медресе құрылысы 2025 жылы аяқталмақ.

muftyat.kz

Биылғы жыл Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлының Бағдарлық баяндамасына сәйкес өңір имамдарының қатысуымен жылдың алғашқы мәжілісі өтті.

Облыстық Қызылжар орталық мешітінің бас имамы  Хамзат Қажымұратұлының төрағалығымен өткен жиынға аудан-қала имамдары, мешіт ұстаздары және алқа билер мүшелері қатысып, «Ислам мен Дәстүр құндылығы» жылында атқарылатын жұмыс жоспары талқыланды. Жиында облыстың бас имамы  дін қызметкерлеріне  ҚМДБ Төрағасының бағдарлық баяндамасында айтылған  жоспарларға орай алдағы атқаратын жұмыстар бойынша  нақты тапсырмалар жүктеді.

          Сондай ақ, жиын соңында жыл бойы жоғары деңгейде қызмет атқарған имамдар Бас муфти Наурызбай қажы Тағанұлының алғыс хатымен марапатталды.

облыстық Қызылжар орталық мешітінің баспасөз қызметі

Солтүстік Қазақстан облысында айлық аудит жұмыстары жүргізілді. Бақылау-қадағалау шараларын технолог Аружан Аралбай орындады. 

«Айлық аудит барысында «Ctr chiken» фаст-фуд дәмханасы, «Happy cake» кондитерлік цехы, «Bey» және «Компот» қоғамдық тамақтану орындары тексерілді. Аудит барысында кәсіпорындардың бекітілген халал стандарт талаптарын сақтайтына көз жеткізілді. Дегенмен де, кейбір кәсіпорындарға кішігірім ескерту де айтылды», – дейді маманымыз.

облыстық Қызылжар мешітінің баспасөз хатшысы

ҚМДБ төрағасы Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлының тапсырмасымен республика бойынша халал бағытына жауапты бақылаушы өкілдер мен технолог мамандарға арналған семинар және практикалық іс-тәжірибе өткізілуде.

 ҚМДБ төрағасының орынбасары, наиб мүфти Ершат Ағыбайұлының төрағалығымен өткен семинарға «Халал Даму» директоры Айбек Асқарбекұлы, Ұлттық аккредиттеу орталығының департамент директоры Алмат Орынғалиұлы, Астана қалалық санитарлық-эпидемиологиялық бақылау департаментінің бөлім басшысы Қарлығаш Түйтеқызы қатысты.

«Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы хазіретіміз жыл сайынғы бағдарлық баяндамасында халал бағыты бойынша бірқатар ауқымды жобалар мен маңызды шараларды бекітіп, толыққанды орындалуын тапсырып келеді. Сондықтан да, халал саласындағы ортақ мақсат пен мүдделерді бірлесе жүзеге асыруда бүгінгі жинымыздың маңызы зор деп есептеймін», – деген Ершат Ағыбайұлы кәсіпкерлер мен тұтынушыларға халал сертификаттың мұсылман қауымының сенімі мен халықтың аманатын арқалайтын құжат екендігін айтты.

Сонымен қатар, семинарда аккредиттеу және оның тиімділігі, қоғамдық тамақтану орындарына қойылатын санитарлық талаптар жөнінде кеңінен түсіндірілді. Және де, қатысушылар халал стандарттау жүйесі мен тәртібі, азық-түлік қауіпсіздігі, ет және сүт өнімдеріне қойылатын ветеринарлық талаптар, халал дәрілік заттар мен профилактикалық өнімдерді сақтауға, тасымалдауға, сатуға қойылатын жалпы талаптар жөнінде дәріс тыңдады.

Айта кетейік, екі күнге жалғасатын семинар теориялық және практикалық бөлімнен тұрады. Облыстық өкілдер алған білімдерін бірден іс-тәжірибеге қолданып, түрлі бағыттағы кәсіпорын өндірісмен танысатын болады.

myftyat.kz