Аллаһ елшісіне (с.а.с) салауат айту үлгілері әрқилы. Мәселен: «Салауатуллаһи уә сәләмуһу аләйһи», «Аләйһис салату уәс-сәләм», «Аләйһис сәләм» десе де болады. Бұл тіркестердің бәрі де жоғарыдағы мысалға ұқсас, дәл сол мағынаны береді.
Тағы бір үлгісі: «Саллаллаһу ғалә Мухаммәд уа ғалә әәлиһи уа сахбиһи ажмағин». Бұл: «Мұхаммедке, оның отбасына және Оған ерушілерге Аллаһтың салауаттары болсын» деген мағына береді. Ғұламалар осы сөйлемдегі «әәлиһи» сөзінің мағынасының өзгеріп тұратынын айтып: «Егер де «әәлиһи» сөзінен кейін «сахбиһи» немесе «әтбәғиһи» деген сөз қосылса, онда «әәлиһи» сөзі тек «отбасы» деген мағына береді, ал егер тек «әәлиһи» келіп, одан кейін ешбір сөз айтылмаса, онда ол «отбасы және барлық мұсылмандар» деген мағына береді»,-деген. Осыдан қорытынды шығарып, түсініктірек болу үшін мысал келтіріп өтсек, салауаттың бұл үлгісі екі түрлі айтылады. Бірінші түрі: «Саллаллаһу ғалә Мухаммәд уа ғалә әәлиһи уа сахбиһи уат-тәбиғинә әжмағин», яғни «Мұхаммедке, оның отбасына, оның сахабалары мен оларға ілесушілерге Аллаһтың салауаттары болсын«. Екінші түрі намаз соңында оқылатын: «Аллаһуммә солли ғалә Мухәммәд уа ғалә әәли Мухаммәд»,-дұғасы. Бұл жерде: «Аллаһым, Мұхаммедке және оның отбасы мен толық үмметіне салауат ете гөр«,-деген мағына шығады.
Сондай-ақ, «Аллаһумма солли ғалә Мухаммад» деп, дұға үлгісінде айтса да болады. Мағынасы: «Аллаһым, Мұхаммедке салауат айтып, Өзіңнің құзырыңда мадақтап, жақсы сипаттармен сипатта«,-деген сөз.
Қазақ тіліндегі әдебиеттерде бұл тіркесті толық мағынасын жазып жату қиындық тудыруы себепті бұл тіркесті: «Оған Аллаһтың салауаттары мен сәлемі» немесе «Оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын» деп аударады. Ал «салауат» пен «сәлем» сөзінің қандай мағына беретіндігін жоғарыда баяндап өттік.
Сондай-ақ, кейбір Ислам ғұламалары кітап беттеріне салауаттың араб тіліндегі (ص) әрпімен берілуіне рұқсат бермейді. Осыған орай (с.а.с) немесе (с.ғ.с) деп қысқартып жазу да сәл қисынсыз келеді. Алайда қазіргі таңдағы көп баспаларда «Салләллаһу аләйһи уә сәлләм» сөйлемінің кіші үлгіде жазылуы қиындық тудырып, еріксіз жақша ішіне (с.а.с) немесе (с.ғ.с) деп қысқартып жазуға мәжбүр болып жүр. Оған қоса сөйлем арасына «Оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын» деген сөйлемді кіргізген кезде діннен хабары аз адамның оқуына қиындық тудырып, сөйлемді байланыстыра алмай қалуы мүмкін деген қауіп тағы бар. Әйтсе де кей баспаларда арабша, орысша немесе қазақша салауаттың кішкене көлемде, дөңгелене жазылған үлгісі бар әрі олар сол белгіні қолданып келеді. Аллаһтан дұға етіп, алдағы уақытта бұл сөйлемнің толық көлемде жазылу үлгісі барлық баспаларда белең алуын тілейік!
Азамат Махыпбекұлы
